Açıklama:

6.1.1 Brüt Takas (BT) 36 Aracı kurumların seans süresince gerçekleştirdikleri işlemlerinde Takasbank tarafından pay bazında ve toplam TL olarak netleştirme yapılmaktadır. Bu çerçevede, aynı tarihli seans süresince bir payda hem satış hem de alış işlemi yapan yatırım kuruluşu, satış toplamı alış toplamına mahsup edilerek çıkan net bakiyeye göre söz konusu pay üzerinden takasa borçlandırılmakta veya alacaklandırılmaktadır. Diğer yandan, tüm paylardaki alış veya satışlarının bedelleri ise genel olarak netleştirilmekte ve yatırım kuruluşunun alış tutarları fazla ise yatırım kuruluşu takasa nakit borçlu, satış tutarları fazla ise takastan nakit alacaklı olmaktadır. Netleştirme uygulaması sayesinde bir payda gün içerisinde alım satım gerçekleştiren bir yatırımcı sadece gerçekleştirdiği alım veya satım sonucundaki net fark miktarı kadar teslim yükümlülüğüne tabi olmaktadır. Netleştirme uygulaması kaldırılan paylarda Takasbank tarafından BT uygulaması yapılmakta, aracı kurum ve yatırımcı bazındaki takas alacakları Takasbank tarafından takas süresinden sonra dağıtılmaktadır. Buna göre, söz konusu paylarda alım yapmak isteyen yatırımcıların takas tarihinde hesaplarında alımlarını karşılayacak tutarda nakit, satım yapmak isteyen yatırımcıların takas tarihinde hesaplarında satımlarını karşılayacak miktarda sermaye piyasası aracı bulundurması gerekmektedir. Bu uygulama ile payların piyasasında üçüncü kişiler nezdinde yanlış intiba uyandırabilecek ve piyasaya net katkı sağlamayan nitelikteki alım satım işlemleri ile olağan dışı fiyat-miktar hareketlerinin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. BT uygulaması, sadece takas işlemleri ile ilgili olup uygulamanın yatırım kararlarını etkileyecek ve yatırım yapmayı engelleyecek hiçbir olumsuz yönü bulunmamaktadır. Öte yandan BT uygulaması, yatırımcıların ve pay piyasasının risklerini azaltabilecek etkiye sahiptir.

Kaynak:

BORSA İSTANBUL A.Ş. PAY PİYASASI İŞLEYİŞİNE İLİŞKİN UYGULAMA USULÜ VE ESASLARI